Thiết Bị Phòng Cháy chữa Cháy: Trang Bị, Bảo Dưỡng, Phân Loại, Tiêu Chuẩn và Ứng Dụng
Mục lục
Thiết bị phòng cháy chữa cháy (PCCC) là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ tính mạng và tài sản khi xảy ra hỏa hoạn. Việc trang bị và sử dụng thiết bị PCCC đúng cách sẽ góp phần giảm thiểu thiệt hại do cháy nổ gây ra.
Cách Trang Bị và Bảo Dưỡng Thiết Bị PCCC
I. Hướng Dẫn Trang Bị
-
Lựa chọn thiết bị phù hợp với từng không gian:
- Nhà bếp: Bình chữa cháy bột, chăn chữa cháy.
- Phòng ngủ: Mặt nạ chống khói, đèn pin.
- Văn phòng: Bình chữa cháy CO2, búa thoát hiểm.
-
Vị trí lắp đặt hiệu quả:
- Bình chữa cháy: Đặt ở nơi dễ nhìn thấy, cao không quá 1,5m.
- Tủ phòng cháy chữa cháy: Bảo quản thiết bị trong điều kiện tối ưu, thuận tiện khi cần sử dụng.
- Hệ thống báo cháy: Gắn trên trần nhà, gần khu vực nguy hiểm.
II. Bảo Dưỡng Thiết Bị
-
Kiểm tra bình chữa cháy định kì:
- Kiểm tra áp suất, vòi phun, hạn sử dụng.
- Nừu bình bị hết hơi, cần nạp sạc ngay.
-
Bảo dưỡng hệ thống báo cháy:
- Vệ sinh cảm biến khói, nhiệt.
- Kiểm tra van, đầu phun của hệ thống sprinkler.
Phân Loại Thiết Bị Phòng Cháy Chữa Cháy
I. Thiết Bị Chữa Cháy Cầm Tay
1. Bình Chữa Cháy
- Phân loại:
- Bình chữa cháy bột (ABC): Dập được đám cháy từ chất rắn, chất lỏng và thiết bị điện.
- Bình chữa cháy CO₂: Phù hợp cho đám cháy thiết bị điện và hóa chất.
- Bình chữa cháy foam: Thích hợp cho đám cháy chất lỏng như xăng, dầu.
👉 Tham khảo So sánh bình chữa cháy co2 và bột
-
Tiêu chuẩn áp dụng:
- TCVN 7026:2013: Quy định về bình chữa cháy cầm tay và xe đẩy.
- TCVN 7435-1:2004: Yêu cầu kỹ thuật đối với bình chữa cháy CO₂.
-
Hướng dẫn sử dụng:
- Khoảng cách đứng: 1,5 – 2 mét.
- Các bước xịt:
- Rút chốt an toàn.
- Hướng vòi phun vào gốc đám cháy.
- Bóp cò để phun chất chữa cháy.
- Di chuyển vòi theo chiều ngang để bao phủ toàn bộ đám cháy.
2. Tiêu Lệnh Chữa Cháy
- Nội dung: Chỉ dẫn 4 bước cơ bản khi có cháy (Báo động, Cắt điện, Dùng thiết bị chữa cháy, Gọi cứu hỏa).
- Vị trí đặt: Nơi dễ nhìn thấy như hành lang, gần cầu thang thoát hiểm.
👉 Tham khảo Tiêu Lệnh Chữa Cháy
3. Chăn Chữa Cháy
- Công dụng: Dập đám cháy nhỏ, đặc biệt là cháy dầu mỡ trong nhà bếp.
- Tiêu chuẩn: Đáp ứng khả năng chịu nhiệt trên 500°C.
4. Búa Thoát Hiểm
- Công dụng: Phá cửa kính trong trường hợp khẩn cấp.
- Vị trí lắp đặt: Gần cửa thoát hiểm trong xe ô tô, tòa nhà.
5. Mặt Nạ Chống Khói
- Công dụng: Bảo vệ hô hấp khỏi khói và khí độc khi thoát hiểm.
- Tiêu chuẩn: Đảm bảo lọc được CO và khí độc trong 15 – 20 phút. Đây là một trong những thiết bị quan trọng cần có trong nội quy phòng cháy chữa cháy tại các tòa nhà chung cư và nhà cao tầng.
👉 Tham khảo Mặt nạ phòng độc
6. Đèn Pin và Còi Báo Động Cá Nhân
- Ứng dụng: Hỗ trợ tìm đường thoát hiểm và báo hiệu vị trí khi mắc kẹt.
II. Hệ Thống Báo Cháy
Hệ thống báo cháy cần được tích hợp cùng các thiết bị chuyên dụng như tủ phòng cháy chữa cháy, giúp tăng hiệu quả xử lý khi xảy ra tình huống khẩn cấp. Hệ thống này bao gồm các cảm biến hiện đại, được lắp đặt tùy theo nhu cầu của từng công trình:
1. Cảm biến khói
- Phạm vi ứng dụng: Lắp đặt trong nhà ở, văn phòng, khách sạn.
- Nguyên lý hoạt động: Phát hiện khói từ đám cháy và kích hoạt chuông báo động.
- Bảo trì: Vệ sinh cảm biến hàng tháng để tránh bụi bẩn làm giảm độ nhạy.
2. Cảm biến nhiệt
- Phạm vi ứng dụng: Nhà kho, xưởng sản xuất.
- Nguyên lý hoạt động: Phát hiện nhiệt độ cao bất thường và kích hoạt báo động.
- Bảo trì: Kiểm tra nhiệt độ kích hoạt định kỳ để đảm bảo độ chính xác.
3. Cảm biến khí gas
- Phạm vi ứng dụng: Nhà bếp, khu vực có sử dụng gas.
- Nguyên lý hoạt động: Phát hiện rò rỉ khí gas và báo động sớm.
- Bảo trì: Kiểm tra đầu dò định kỳ để tránh hư hỏng.
III. Lắp Đặt và Bảo Trì Hệ Thống Báo Cháy
-
Lắp đặt:
- Lắp cảm biến khói trên trần nhà, cách tường ít nhất 30 cm.
- Lắp cảm biến nhiệt ở những nơi có khả năng nhiệt độ tăng cao đột ngột.
- Đảm bảo hệ thống báo cháy kết nối với máy bơm phòng cháy chữa cháy để kích hoạt phun nước tự động khi phát hiện cháy.
-
Bảo trì:
- Kiểm tra hoạt động của hệ thống báo cháy mỗi tháng.
- Thay pin cho cảm biến không dây định kỳ 6 tháng một lần.
- Vệ sinh cảm biến định kỳ để tránh bụi bẩn làm giảm hiệu quả hoạt động.
- Kiểm tra tình trạng các thiết bị trong tủ phòng cháy chữa cháy, đảm bảo chúng sẵn sàng hoạt động.
IV. Hệ Thống Chữa Cháy Cố Định
1. Hệ Thống Sprinkler
- Phạm vi ứng dụng: Tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại.
- Nguyên lý hoạt động: Khi nhiệt độ tại đầu phun đạt ngưỡng (thường là 68°C), đầu phun tự động phun nước để dập tắt đám cháy.
- Tiêu chuẩn áp dụng:
- TCVN 7336:2021: Hệ thống chữa cháy tự động Sprinkler – Yêu cầu thiết kế và lắp đặt.
2. Hệ Thống Phun Nước Tự Động
- Phạm vi ứng dụng: Nhà kho, xưởng sản xuất lớn.
- Nguyên lý hoạt động: Phát hiện cháy và kích hoạt bơm nước để dập tắt lửa trên diện rộng.
- Bảo trì:
- Kiểm tra áp lực nước định kỳ.
- Đảm bảo đường ống không bị rò rỉ hay tắc nghẽn.
Tình Huống Thực Tiễn và Biện Pháp Xử Lý
Tình Huống Cháy Do Xăng Dầu
- Mô tả: Cháy xăng dầu thường bùng phát nhanh và khó kiểm soát.
- Biện pháp xử lý:
- Sử dụng bình chữa cháy foam để dập tắt đám cháy.
- Không dùng nước vì có thể làm cháy lan.
Tình Huống Cháy Do Chập Điện
- Mô tả: Cháy xảy ra do hệ thống dây điện quá tải hoặc chập mạch.
- Biện pháp xử lý:
- Sử dụng bình chữa cháy CO₂ để dập lửa.
- Cắt cầu dao điện trước khi dập cháy.
Tầm Quan Trọng Của Gọi 114
- Ngay khi phát hiện cháy, cần gọi 114 để được hỗ trợ kịp thời từ lực lượng cứu hỏa.
Tiêu Chuẩn và Quy Định Liên Quan
- TCVN 5738:2021: Hệ thống báo cháy tự động – Yêu cầu kỹ thuật.
- TCVN 7026:2013: Bình chữa cháy cầm tay và xe đẩy.
- TCVN 7336:2021: Hệ thống chữa cháy tự động Sprinkler.
- TCVN 7435-1:2004: Bình chữa cháy khí CO₂ – Yêu cầu kỹ thuật.
👉 Tham khảo Tổng hợp tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy
